-
معیار موجودگرایان(قابلیت گرایان) درباره عدالت(2)
یکشنبه 27 تیرماه سال 1395 01:54
معیار موجود گرایان درباره عدالت به چند صورت کلی بود که در یادداشت گذشته به یک صورت آن اشاره شد: توزیع عادلانه این است که هر کس هر قدر بتواند در قالب نظام بازار به دست آورد. اما صورت دوم به صورت زیر مطرح می شود: ب- توزیع عادلانه درآمد وضعیتی است که افراد مالک موجودی خود درقالب بازار رقابتی هستند، و سود ناشی از انحصار...
-
چالش در مصادیق(25): بررسی عدالت در دبستان دخترانه نرجس شاهرود
دوشنبه 14 تیرماه سال 1395 05:44
یکی از دانشجویان محترم برای طی کردن دوره کارآموزی در دبستان دخترانه نرجس شاهرود معرفی شد. بعد از اتمام دوره کارآموزی از وی خواستم مواردی را که احساس می کند امکان دارد بی عدالتی در سازمان باشد بنگارد. این مواردی است که ایشان برشمرده است. هدف از این کار، کمک به رفع بی عدالتی های اجتماعی و رفع اشکالات احتمالی است. اگر...
-
معیار موجودگرایان(قابلیت گرایان) درباره عدالت(1)
جمعه 11 تیرماه سال 1395 02:29
نظریه قابلیت گرایان به نظریه قانون طبیعی توزیع درآمد نیز معروف است. نظرات مبتنی بر قابلیت معتقد به توزیع درآمد بر اساس عایدی عوامل تولیدی می باشد. فیلسوفان طرفدار «قانون طبیعی» مثل هابس و لاک که در نیمه دوم قرن هفدهم نظرات خود را نگاشته اند، از معیارهای مبتنی بر قابلیت دفاع می کردند، چرا که معتقد بودند که حق فطری هر...
-
تصویر عدالت(6): سهم کارگران از عدالت
شنبه 29 خردادماه سال 1395 05:19
از جمله دغدغه اندیشمندان در طول تاریخ سهم عادلانه کارگران از تولید بوده است. معمولا در همه زمان ها بار اصلی تولید بر دوش طبقه زحمتکش کارگر بوده است اما هنوز یک الگوی منصفانه دستمزد مورد عمل عمومی قرار نگرفته است. برخلاف طبقه کارگر، طبقه سرمایه دار همواره از جایگاه برتری برخوردار بوده است و در رفاه بیشتری به سر برده...
-
برخی معیارهای جمع گرایانه تحقق عدالت
چهارشنبه 19 خردادماه سال 1395 02:38
معیار مطلوبیت گرایان بر پایه مطلوبیت گرایی فردی و فایده گرایی بوده است. و آثار سیاست توزیع مجدد بهینه، مشتق از تابع رفاه اجتماعی افراد بوده است در حالی که طبق نظربرخی متفکران توزیع مجدد درآمد مستقل از رجحان ها و سلایق و مطلوبیت های افراد می باشد که به نظریات غیر فردگرایانه معروف است(روزن،1378: 254). به طور نمونه...
-
داستان عدالت(8): عدالت امام علی(ع)
جمعه 7 خردادماه سال 1395 14:28
زنی به نام «سوده همدانی» از شیعیان امام بود، در جنگ صفین برای تشجیع(ترغیب) سربازان و فرزندان دلاورش، اشعار حماسی میخواند که سخت بر معاویه گران آمد و نام او را ثبت کرد. روزگار گذشت و امام علی علیهالسلام به شهادت رسید، و فرماندار معاویه بسر بن ارطاة بر شهر همدان مسلط گشت، و هر چه میخواست انجام میداد، و کسی جرئت...
-
تصویر عدالت(5): عدالت آموزشی
یکشنبه 26 اردیبهشتماه سال 1395 04:15
تصویر زیر بیانگر وضعیت کنونی آموزش در کشور ماست. هر چند افراد با استعدادی از خانواده های فقیر یا متوسط خود را به مدارج بالای علمی رسانیده اند، اما متاسفانه برخی نیز صرفا با تکیه بر ثروت خویش به کسب مدرک برای خویش پرداخته اند و زیربنای عدالت آموزشی کشور را زیر سوال برده اند. امیدواریم روزی برسد که هر فرد در جایگاهی که...
-
نسبت عدالت اقتصادی و فرهنگ(2)
شنبه 18 اردیبهشتماه سال 1395 23:00
در ارتباط بین فرهنگ و اقتصاد، وزن ارزشی این دو عنصر با هم متفاوت است. در این ارتباط متقابل نه از دلالت های فرهنگ روی اقتصاد می شود غفلت کرد، و نه از دلالت های اقتصاد روی فرهنگ. اما تاثیرگذاری این دو مقوله روی هم بستگی زیادی به این دارد که کدام یک از زیربنای نظری و فکری یا عقیدتی قوی تری برخوردار باشد. به این معنا که...
-
نسبت عدالت اقتصادی و فرهنگ(1)
شنبه 11 اردیبهشتماه سال 1395 00:22
فهم نسبت فرهنگ و عدالت اقتصادی در مراحل جنینی به سر می برد، و نیازمند کار و بررسی جدی است. عدالت اقتصادی به عنوان یکی از مهمترین شاخصه های اقتصادی از رابطه اقتصاد و فرهنگ مستثنی نیست. بررسی و تحقیق در راستای تاثیر فرهنگ بر عدالت اقتصادی حمایت از حقوق معنوی و اجتماعی مردم است. مهم این است که از طریق فرهنگ سازی، انگیزه...
-
داستان عدالت(7): عدالت در فرمانروایی
چهارشنبه 25 فروردینماه سال 1395 23:59
فره ورتیش دومین پادشاه ایران از دودمان مادها و فرزند دیاکو بود. او از بامدادان بر دیوار دژ کاخ بالا می رفت و به خانه های مردم هگمتانه (همدان امروز) می نگریست، هنوز بسیاری در بستر خویش آرمیده و زندگی در شهر جریان نیافته بود. فرمانروا به لب دیوار دژ آمده و به پایین نگریست در پای دیوار زنی را دید که بر خاک های پای دژ...
-
عدالت فردی و جمعی در اسلام
دوشنبه 9 فروردینماه سال 1395 16:47
در مکتب اقتصادی اسلام تامین زندگی فردی و اجتماعی در هر بعد مادی و معنوی مهم است. امام موسی بن جعفر(ع) تعادل رفتارى مؤمن را در این می داند که اهل عبادت، اهل کار و تلاش باشد. هم لذّت کسب کند و هم از حرام بپرهیزد. مؤمن افزون بر مناجات، کار و بهره مندى از لذت ها، ساعتى را براى روابط اجتماعى و ارتباط با دوستان قرار می...
-
نگرش برخی متفکران مسلمان به عدالت
سهشنبه 3 فروردینماه سال 1395 19:57
عدالت در بحث کمالات نفسانی و صفات اخلاقی نیز مورد بحث قرارگرفته است. به عنوان نمونه می توان به موارد زیر اشاره کرد : ملا احمد نراقی عدالت در اخلاق و معاملات را مساوات و میانه روی و اعتدال می داند و عدالت را عمل به تساوی تا حد ممکن می شمارد(نراقی، بی تا: 46 و 47 و 51 ). خواجه نصیر الدین طوسی در کتاب اخلاق ناصری بیان...
-
عدالت در فقه شیعه
جمعه 21 اسفندماه سال 1394 01:25
عدالت در کلمات فقها در مواردی شرط عهدهدار شدن برخی مناصب قرار گرفته است؛ در این که در این گونه موارد مراد از عدالت چیست، کلمات فقها مختلف است. شکی نیست که عدالت با ارتکاب گناه کبیره و یا اصرار بر صغیره، بدون آنکه توبهای صورت گرفته باشد، تحقق نمییابد و اگر پیش از آن عادل بوده زوال مییابد. با این حال کلمات فقها در...
-
شعر عدالت(17):عدالت خواهی جوهره شعر
پنجشنبه 13 اسفندماه سال 1394 14:37
شعر حادثه ای است که در زبان روی می دهد. این حادثه از بحران هایی ناشی می شود که گاهی در کارکردهای زبان پدید می آید. زبان، کارکردهایی دارد و هرگاه که این کارکردها دچار نقص می شوند، شعر برای بازسازی و ارتقای جایگاه زبان وارد صحنه می شود. حادثه شاعرانه به معنای احیای کارکردهای زندگی بخش زبان است. در گفت وگوهای روزمره ممکن...
-
سخنانی از اندیشمندان درباره عدالت
جمعه 7 اسفندماه سال 1394 13:49
عدالت به عنوان یکی از بزرگترین معماهای هستی، سبب شده است که اندیشه ورزان درباره آن سخنان جالبی مطرح کنند که در این یادداشت به برخی از آنها اشاره می شود: دانش باید توهم های متافیزیکی، پیشداوری ها و خرافه ها را پشت سر بگذارد، اما مفهوم عقلانیت (یعنی حقیقت، آزادی و عدالت) را به عنوان سنت از نسلی به نسلی منتقل کند.(فروید)...
-
چالش در مصادیق(24): بررسی عدالت در کارخانه ذوب آلیاژ تهران
جمعه 23 بهمنماه سال 1394 21:00
یکی از دانشجویان محترم برای طی کردن دوره کارآموزی در کارخانه ذوب آلیاژ معرفی شد. بعد از اتمام دوره کارآموزی از وی خواستم مواردی را که احساس می کند ممکن است بی عدالتی در سازمان باشد بنگارد. این مواردی است که ایشان برشمرده است. هدف از این کار، کمک به رفع بی عدالتی های اجتماعی و نقد شرکت مورد نظر برای اصلاح اشکالات...
-
شعر عدالت(16): شعر نو
جمعه 16 بهمنماه سال 1394 15:06
در این یادداشت شعری نو به نام عدالت از دیوان اشعار ف. شیدا بیان می شود که در عین سادگی زیبا هم هست. اشاره دارد به ارمان شهر عدالتی که روزی در گیتی برپا خواهد بود. بی جواب نخواهد ماند یک روز عدالت نفسی طوفانی خواهد کشید و آن خاکستر را با خود خواهد برد و آنگاه آتش حق جوئی بر خواهد خواست به سوزاندن ظلمی سیاه که زندگی را...
-
جنگ نرم و عدالت اقتصادی(6): راهکارها
پنجشنبه 8 بهمنماه سال 1394 14:35
جنگ نرم اقتصادی همچون جنگ نرم فرهنگی باید جدّی گرفته شود، و به جای افسران جنگ نرم، افسران خرد ورزی وارد عرصه شوند. جنگ نرم جواب های نرم، آرام، کارآمد و عاقلانه لازم دارد؛ که این وظیفه خردورزان جامعه است.جنگ نرم چیزی جز جنگ اندیشه ها نیست؛ و حقیقت فرهنگ نیز جز باورها و هنجارهای ذهنی نیست. روش برخورد با جنگ نرم از نوع...
-
جنگ نرم و عدالت اقتصادی(5): مبارزه با مبانی فکری رفاه زدگی
دوشنبه 21 دیماه سال 1394 23:00
نباید تصور کرد مبارزه در جنگ نرم اقتصادی و به خصوص مبارزه با جنبه رفاه طلبی آن، به معنی کنار نهادن نعمات الهی و محصولات دانش بشری است؛ قطعاً اینها همه آفریده خدا برای استفاده انسان و دیگر موجودات است، و البته باید انسان از آن بهره ببرد تا شاکر خداوند باشد. بلکه مقصود این است که دنیا نباید هدف انسان قرار گیرد. دنیا فقط...
-
عدالت در ادبیات(2): مثال هایی از نوشته های ادبی
جمعه 18 دیماه سال 1394 01:00
عدالت را شاید بتوان یکی از اصلی ترین سرچشمههای شکلگیری جریانهای ادبی دانست. حال اگر دریچۀ چشم خود را با عینک عدالت به سوی ادبیات برگردانیم به جرأت میتوان گفت در اکثر آثار ادبی مسئله عدالت جایگاهی ویژه دارد و ادبا و رماننویسان عدالت را جوهره و شالوده اکثر آثار خود قرار دادهاند. از نوشتههای محسورکننده...
-
عدالت در ادبیات(1): غفلت ادبیات از عدالت اجتماعی
سهشنبه 8 دیماه سال 1394 22:28
مفهوم عدالت در هر زمینه و جایگاهی تعریفی متفاوت به خود میگیرد تا آنجا که عدهای عدالت را چونان دستاویزی برای منافع خود تعریف کرده و بدان ردای دلخواه خود را میپوشانند. اما برای تحقق این مفهوم متعالی که بشر از آغازین روزهای حیات فردی و اجتماعی خود گرایشی فطری بدان داشته، باید ابتدا به تعریفی واحد رسید تا شاید بتوان...
-
جنگ نرم و عدالت اقتصادی(4): خطرات رفاه طلبی و رفاه زدگی
جمعه 27 آذرماه سال 1394 14:16
آنچه به زعم این نوشتار خطرناک و مسری است، این است که اگر برخی افراد به سوی رفاه طلبی بروند، این خصیصه به سرعت در جامعه رشد می کند؛ چرا که چشم و هم چشمی کردن و خود را با دیگران مقایسه کردن به راحتی مابین افرادی که از جهاتی در وضعیت یکسان قرار دارند، گسترش یافته و به آسانی هم قابل جلو گیری نیست. زیرا افراد یکسان همچون...
-
جنگ نرم و عدالت اقتصادی(3): هدف اصلی اقتصاد و زندگی
شنبه 21 آذرماه سال 1394 22:32
واقعیت این است که مغالطه بزرگی در این خصوص صورت گرفته است، به همین دلیل نمی توان به راحتی مرز درست را از نادرست تشخیص داد. حقیقت این است که انسان نه برای دنیا، بلکه برای آخرت آفریده شده است؛ لذا هرچه موجب شود او از این مسیر دور گردد، خطا و هر آنچه در این مسیر قرار داشته باشد، ثواب خواهد بود. نعمات الهی البته برای...
-
جنگ نرم و عدالت اقتصادی(2): رفاه طلبی و رفاه زدگی
جمعه 6 آذرماه سال 1394 18:20
تهاجم فرهنگی اقتصادی مهمتر و خطرناک تر از تحریم اقتصادی است. شاید بتوان فشارهای تورّمی ناشی از تحریم را با صبر و استقامت و با اقتصاد مقاومتی جبران کرد؛ شاید بتوان از زیر بار ضربات خردکننده اقتصادی نجات یافت؛ و شاید بتوان برخی مسئولین سهل انگار و یا منفعت طلب را شناسایی کرده و برکنار کرد؛ امّا مبارزه با اضمحلال اخلاقی...
-
جنگ نرم و عدالت اقتصادی(1)
یکشنبه 24 آبانماه سال 1394 01:01
گسترش فرهگ غربی با این که بسیار خطرناک و مشکل ساز است، امّا چند سال طول می کشد تا اثر کند؛ یعنی این گونه نیست که در عرض یک یا دو ماه موجب سرنگونی نظامی بشود. حتی در عرض یکی دوسال نیز موجب سرنگونی نظام قدرتمندی چون نظام اسلامی نمی تواند بشود. حتی کشورهای عربی و یا برخی کشور های اروپایی که از پشتوانه های فرهنگی و...
-
شعر عدالت(15): عدالت در بوستان سعدی2
شنبه 16 آبانماه سال 1394 22:29
سعدی ابواب بوستان را به ده باب تقسیم می کند. نخستین باب از ابواب ده گانه بوستان باب عدالت است . سعدی در ابواب ده گانه بوستان خواسته است سیمای یک انسان نمونه آرمانی را ترسیم کند و انسان ها را به سوی صلاح و سداد رهبری کند. و چون سعدی جور و ستم ستمگران قرن هفتم هجری را به چشم دیده و این مسئله در روحیات او موثر بوده، بر...
-
شعر عدالت(14): عدالت در بوستان سعدی1
پنجشنبه 7 آبانماه سال 1394 02:26
بی شک هر جامعه به موجب تعارضات درونی خود در بر گیرنده طبقات و نیروهای گوناگون است. طبقات مختلف اجتماعی ماهیتی اقتصادی،نظامی آموزشی و...دارند. روح انسان دوستی در اشعار سعدی متجلی است، او عدالت را اساس کشورداری می داند. اساس عالم مطلوب سعدی عدالت است و دادگستری به تعبیر او «نگهبانی خلق و ترس خدای» است. سعدی با در نظر...
-
چالش در مصادیق(23): عدم شفافیت اطلاعاتی، ضربه ای مهلک به تحقق عدالت در کشور
جمعه 24 مهرماه سال 1394 12:06
عدم شفافیت در اقتصاد یک کشور باعث می شود که معمولترین اقدامات اقتصادی هم با ریسکهای بالا مواجه شود، و همواره آب اقتصاد کشور به درجات مختلف گل آلود باشد، و زمینه سوء استفاده فرصت طلبان فراهم شود. در شرایط عدم شفافیت، فعال اقتصاد و مردم عادی که قصد دارند بخشی از سرمایه خود را به کار انداخته و یا اصلاً به زندگی روزمره...
-
نگاهی کوتاه به اندیشه برخی متفکران مسلمان درباره عدالت اجتماعی
جمعه 17 مهرماه سال 1394 00:58
در جهان اسلام و در شرق قدیم، فارابی عدالت وضعی و طبیعی را طرح کرده است. ابن خلدون به نقش انسجام بخش عدالت توجه کرده است. در قرن حاضر صدر و مطهری عدالت را مقیاسی برای اسلام می دانند، و حکیمی به اجرای عدالت اقتصادی اولویت می دهد(دادگر،1383: 136). مرتضی مطهری، عدالت اجتماعی را این گونه تعریف می نماید: «ایجاد شرایط برای...
-
چرا در جامعه ما دین ، تکذیب فقر نیست؟(3)
پنجشنبه 9 مهرماه سال 1394 14:38
در این یادداشت بخش پایانی از سخنرانی سرکار خانم دکتر سارا شریعتی با اندکی ویرایش و تلخیص ارائه می شود، به امید این که قدمی در راه بزرگ فقرزدایی باشد: اگر بخواهیم از همان استدلالاتی که دین را در برابر فقر قرار می داد استفاده کنیم، می توان گفت که دین امروز در جامعه ما با واقعیت و نظم موجود یکی گرفته شده است. کارکرد...